‘Tijden veranderen, mensen ook. De ouderen van nu zijn niet de ouderen van de toekomst. Wie heeft er nu nog een oma in bloemetjesjurk?’ Moniek van Daal, oprichtster van Club Goud, is ervan overtuigd dat zo lang mogelijk meedoen in de maatschappij een positieve invloed heeft op kwaliteit van leven. ‘Sociaal professionals moeten meebewegen om ouderen verbonden te houden.’
Maar dat meebewegen, daar zit vaak de crux. De huidige ouderenzorg vraagt volgens Van Daal veel meer maatwerk dan vroeger. ‘Toen werd er bijvoorbeeld gezegd: “dit is ons aanbod, kom er maar naar toe”. Maar de wensen van ouderen veranderen en het belangrijkste is dat je daarop aangehaakt blijft en ook blijft onderzoeken: “wat willen ze graag en hoe sluit je daarop aan?”’
Heel sip
Het idee voor Club Goud is ontstaan tijdens vrijwilligerswerk waar Van Daal tien jaar geleden aan begon bij een ouderenzorg locatie. Veel mensen bij wie ze op bezoek ging, vertelden hetzelfde verhaal: ze voelden zich niet meer verbonden met de maatschappij, voelden zich niet meer meetellen en merkten dat activiteiten niet meer op hen gericht waren. ‘Ik kan nu eenmaal niet met mijn gehoorapparaat naar de bioscoop, want dan staat het geluid veel te hard’ is één van de uitspraken waar Van Daal, naar eigen zeggen, ‘heel sip’ van werd en waarvan ze dacht: dat hóeft toch niet zo? ‘Dan ga je dus iets bedenken waardoor de oudere zich langer onderdeel kan voelen van de maatschappij.’
Virtual Reality
Dat ‘iets bedenken’ is Club Goud geworden. De stichting ontwikkelt bijzondere concepten voor ouderen en geeft daarnaast training en advies aan professionals in de ouderenzorg. Club Goud doet onderzoek en zet projecten op die gericht zijn op het betrekken van ouderen bij de samenleving. ‘Zo hadden we op een filmfestival een speciaal programma voor ouderen, waar ze een Virtual Reality-bril konden uitproberen’, vertelt Van Daal. Maar we organiseren ook huiskamerfestivals voor senioren en in de zomermaanden van dit jaar verzorgden we coronaproof concerten door heel Nederland.’ Ook werkt Club Goud met het Noordbrabants Museum samen om met behulp van replica’s een museumbezoek ín het verzorgingshuis mogelijk te maken. ’Programmaboekje, posters, opdrachten… alles erop en eraan en heel simpel op te bouwen.’
Brugfunctie
Volgens Van Daal zal de ouderenzorg voor flink wat uitdagingen komen te staan. Ouderen blijven langer thuis wonen en er komen steeds meer ouderen bij. Club Goud is ervan overtuigd dat er veel energie en kracht in de maatschappij zit om ouderen te ondersteunen, maar dat die vaak niet bij de ouderen terechtkomen. Van Daal: ‘Bedrijven en instellingen weten elkaar slecht te vinden. Eén van de oplossingen die wij zien, is dat je de samenwerking zoekt met andere partijen dan alleen ouderenzorg. Er zijn echt veel organisaties, zoals poppodia, die – als ik ze bel – het een fantastisch idee vinden om iets als een maatjesprogramma rondom muziek te organiseren. Ze willen heel graag iets voor ouderen doen, maar hebben geen enkel idee hóe. Wij proberen een brug te zijn om zo die energie naar de juiste plekken te brengen.’ Van veel Club Goudconcepten zijn ook draaiboeken gemaakt die allemaal open source te downloaden zijn, zodat zoveel mogelijk professionals ervan gebruik kunnen maken.
Nieuwe generatie
Bijna alle projecten van Club Goud leunen sterk op twee componenten, vertelt Van Daal: ‘Het ene is kunst en cultuur, omdat dat hét middel is om mensen samen te brengen. Maar we proberen ook altijd een nieuwe generatie vrijwilligers te betrekken: jonge mensen die graag iets willen betekenen voor een ander, maar ook een drukke agenda hebben. Contact tussen ouderen en vrijwilligers draagt bij aan het gevoel mee te blijven tellen.’
Bedrijven
‘De manier van het betrekken van ouderen bij de maatschappij, hoort bij het sociaal werk van de toekomst’, vindt Van Daal. ‘Als sociaal werk organisatie kun je bijvoorbeeld ook meer samenwerken met andere partijen, deuren openzetten en bedrijven betrekken. De ouderenzorg is van oudsher best wel ‘naar binnen’ gericht, waarbij in eigen kring vaak oplossingen worden gezocht. Terwijl die oplossingen heel goed kunnen zitten in samenwerking met andere partijen, waar vaak de wil zit om iets voor ouderen te betekenen.”
Meedenken
Van Daal ziet enorm veel potentieel en mogelijkheden, juíst ook voor bedrijven. ‘Het is voor veel bedrijven steeds belangrijker om maatschappelijk verantwoord te ondernemen en te laten zien dat je midden in de maatschappij staat. De tijd dat ze de focus op alleen geld hadden, is voorbij. Ze wíllen graag wat doen, maar weten niet hoe. En dan gaan ze zelf bijvoorbeeld bellen naar een zorginstelling, waar ze iemand aan de lijn krijgen die ook niet goed weet wat hij ermee moet.’ Hoe voorkom je als sociaal werk organisatie dat je dit soort kansen misloopt? “Probeer ze aan je te binden, bedenk samen een programmaatje van een jaar, dingetjes opknappen, met elkaar nadenken over wat wél kan. Zodat je de energie die er is, kan vangen, en op de goede plek kan loslaten.
Auteur: Sophie van Asperen
Dit artikel is eerder verschenen op Zorg + Welzijn.