Een openhartig gesprek tussen ouderen die in 1944 het bombardement op Nijmegen meemaakten en jonge spoken word artiesten van Mensen Zeggen Dingen vormde de start van een bijzonder project. Een vijftal schrijvers luisterde naar de herinneringen aan de stad in oorlogstijd en verwerkte de verhalen in een voordracht. Die waren 24 februari te horen in de bibliotheek.
De jeugd van toen Haast iedere Nijmegenaar kent de feiten over het bombardement: de Stevenskerk die in puin lag en de vele honderden doden. Maar hoe inwoners de aanval hebben ervaren, weten mensen vaak niet. Daarom hebben Club Goud, Mensen Zeggen Dingen en Sterker sociaal werk dit spoken word evenement opgezet. De jongeren van nu hoorden hoe de jongeren van toen de oorlogstijd hebben ervaren.
Bijzondere voordrachten
De schrijvers van Mensen Zeggen Dingen geven de ervaringen van de ouderen door aan de volgende generatie. Radboud Universiteit Campusdichter Lev Avitan, student Creative Writing Anne Bosveld, de Arnhemse stadsdichter Jesse Laport en Mensen Zeggen Dingen-oprichter Tim Linders zorgden met hun aangrijpende en emotionele voordrachten voor een bijzonder middag. De senioren waren zelf ook aanwezig om te horen hoe hun verhalen tot een stuk poëzie waren verwerkt.
De 86-jarige dhr. Langen en de een jaar jongere mw. Christ kregen bezoek van Lev Avitan en Tim Lenders. Wat er volgde was een boeiend gesprek, met verdiepende vragen en, ondanks dat het een zwaar onderwerp is, ook hier en daar een lach.
Bekijk hier de voordracht van Lev Avitan:
Thee met een kaakje Jesse Laport, de Arnhemse stadsdichter, is voor zijn voordracht al op bezoek geweest bij de 83-jarige Marianne. Na een kopje thee met een kaakje vertelde zij Jesse over haar herinneringen aan het bombardement. Marianne was destijds acht jaar, maar het gevoel van onmacht en het besef van de willekeur na het bombardement staan haar nog altijd helder bij.
Ook haar klapper komt op tafel. Daarin verzamelt ze knipsels, artikelen en uitnodigingen voor de herdenkingen aan het bombardement. Dit persoonlijk archief brengt weer vele verhalen boven over wat Marianne in 1944 en 1945 heeft gezien, gehoord en gevoeld.
Naar aanleiding van dit gesprek schreef Jesse zijn voordracht:
Het waren de dagen waarop een sinaasappel of een stukje chocolade nog het verschik kon maken.
geluk zat in de kleine dingen, dat heeft het altijd gezeten
het waren dagen waarop de angst niet meer de boventoon maar het gemiddelde was
we doken in kelders met dezelfde regelmaat als in de boeken
het waren dagen waarop het leek alsof we niet beter wisten
dagen waarop het leven doorging en tegelijkertijd ook stil leek te staan
en dan was er die ene dag
die dag die veel te lang is vergeten
terwijl het een dag is die wij niet kunnen vergeten
er was die ene dag met de wolken boven andere steden
die dat met al die mist en regen
er was die ene dag dat ze in het luchtruim heen en weer
en dan nog een keer
die dag die kan dus niet vergeten
het was die ene dag met de kerk en het station
en met de kleuterschool in het midden
die ene dag waarop je beter op de gang kon staan
omdat die kleuter van de gang
ons vandaag de verhalen verslaan
die dag begon als de dag ervoor maar langer heeft geduurd dan elke andere
het was die ene vergeten dag
die niet had mogen gebeuren
maar nu eindelijk een stem heeft gekregen
omdat die ene dag van toen
ook recht heeft op een verleden
- Jesse Laport, 2019